Fragments of Poti
The word ‘shame’ comes from a variety of European words that literally mean ‘to cover, to veil, to hide’. He explains that these objects are known as the stones of sin – or wrongdoing – and describes how they would be hung on the person as a ritual of shaming by the community. The bigger sin, the bigger the stone. The more stones, the greater the number of sins for the whole world – the world being the village – to see. The historian has a dilemma. He says, “I wonder if I lived in this period, 600 - 700 years B.C, then how many stones would I be carrying?” To calm the Gods, or the powers that be, these systems of appeasement are worked out, varying from place to place. Some civilisations merely offered incense or garlands, while others their children as sacrifices. In mythology people may be turned to stone for their deviations and misdemeanors – this idea of petrification finds a place even in contemporary tales such as The Hobbit or Harry Potter. These stones have been smoothed by river and tidal currents, feldspars breaking down and rounding far quicker than something largely made of quartz, though ‘quicker’ in geological time is measured in the flow of centuries.
In the Netherlands of the Middle Ages a ‘shame flute' was worn for the crime of being a bad musician; it was hung around the neck of the offender whose fingers would be stuck through the flute, with finger screws that would be tightened. Someone late to church was forced to wear a giant rosary. The Dutch word was schandstenen - ‘stones of shame’. Public humiliation in the form of a stock or pillory was a common punishment for centuries. Public whippings or floggings became a form of entertainment as well as admonishment. At the end of World War Two, think of those thousands of European women who had their heads shaved in front of cheering crowds, their punishment and degradation for associating with the occupying Nazi forces. Look at these stones and consider for a moment what may be your transgression and how will your society see fit to penalise you.
Stones, 7th century B.C; found in Ergeti.
სიტყვა ‘სირცხვილი’ ევროპული სიტყვების ‘დაფარვა, პირბადე, დამალვა’ ნაერთიდან იღებს სათავეს. მისი აღწერის თანახმად ეს საგნები ცნობილია, როგორც ცოდვის ან დანაშაულის ქვები და მოგვითხრობს თუ როგორ ჰკიდებნენ ამ ქვებს ადამიანებს, როგორც რიტუალს, რომელსაც თემი ატარებს დამნაშავეების შერცხვენის მიზნით. რაც უფრო დიდია ცოდვა, მით უფრო დიდია ქვა. რაც უფრო მეტია ქვა, მით უფრო დიდია ცოდვების რაოდენობა მთელს მსოფლიოში - მსოფლიო ამ დროს კი არის სოფელი. ისტორიკოსი დგას დილემის წინაშე. იგი ამბობს: ‘მაინტერესებს მე რომ მეცხოვრა ამ ეპოქაში, ჩვ.წ. აღ. 700 - 600 წლებში, ნეტავი რამდენი ქვა მექნებოდა დაგროვილი?’ ღმერთების და სხ ვა ძალების სათაყვანებლად ყალიბდება სხვადასხა სახის ხერხები, რომლებიც გეოგრაფიულად განსხვავდება. ზოგიერთი ცივილიზაცია იყენებდა საკმეველს ან გვირგვინს, მაშინ როდესაც სხვები ბავშვებს სწირავდნენ მსხვერპლად. მითოლოგიაში ხალხს აქვავებდნენ უარყოფის და მძიმე დანაშაულების გამო - ასეთ შემთხვევბს თანამედროვე ზღაპრებშიც კი ვხვდებით, როგორიცაა ჰობიტი ან ჰარი პოტერი. ეს ქვები დააგლუვა მდინარემ და მოქცევის დინებებმა, კაუშპატებმა რომლებმაც დაამტვრიეს და მოამრგვალეს ისინი ბევრად უფრო სწრაფად ვიდრე კვარცისგან დამზადებული საგნები, თუმცა ‘უფრო სწრაფად’ გეოლოგიური დროის განზომილებაში გულისხმობს საუკუნეების დინებას.
შუა საუკუნეების ჰოლანდიაში დანაშაულისთვის, რომელიც ცუდ მუსიკოსს გულისხმობს, ‘სირცხვილის ფლეიტას’ ჰკიდებდნენ; ფლეიტას ჰკიდებდნენ დამნაშავე პიროვნებას, მის თითებს აძვრენდნენ ფლეიტაში და მჭიდროდ უჭერდნენ თითების ხრახნს. ის ვინც ეკლესიაში აგვიანებდა, ჰკიდებდნენ უზარმაზარ კრიალოსანს. ჰოლანდიურად ეს სიტყვა ასე გამოთქმებოდა: schandstenen – ‘სირცხვილის ქვები’. საჯაროდ დამცირება სამარცხვინო ბოძზე გაკვრით წარმოადგენდა დასჯის ჩვეულ ფორმას საუკუნეების მანძილზე. სახალხოდ გაროზგვა იქცა გასართობ სანახაობად და ამავე დროს ატარებდა გამაფრთხილებელ ხასიათს. მეორე მსოფლიო ომის დასასრულს, ათასობით ევროპელ ქალს მხიარულად შეკრებილი ხალხის წინაშე თავს პასრავდნენ, დასჯისა და დამცირების მიზნით ოკუპანტ ნაცისტურ ძალებთან თანამშრომლობის გამო. დააკვირდით ამ ქვებს და ერთი წუთით დაფიქრდით თქვენს მიერ ჩადენილ დანაშაულებზე, ცოდვებზე და იმაზე, თუ რა გზებით დაისჯებოდით.
ქვები, სხვადასხვა ზომისა და ფორმის აღმოჩენილია ერგეტაში. ძვ. წ. აღ. VII საუკუნე.